Emerytura za medal olimpijski – komu przysługuje i ile wynosi?

Emerytura za medal olimpijski od lat budzi zainteresowanie zarówno samych zawodników, jak i wszystkich osób śledzących sport. Zastanawiamy się, czy zwycięstwa na prestiżowych wydarzeniach przynoszą sportowcom coś więcej niż blask, chwałę i nagrody przewidziane przez organizatora. W wielu sportach, wraz z wynikami idą również benefity – finansowe, rzeczowe itp.

Istnieją jednak dyscypliny, które nie cieszą się taką popularnością, nie mają takiego medialnego wsparcia, a przez to zainteresowania sponsorów, którzy byliby skłonni finansować wydarzenia. Uprawiający je zawodnicy nierzadko z własnej kieszeni, dokładają do swojej pasji i marzeń. Podejmują ryzyko, wiedząc, że jeśli nie uda im się sięgnąć szczytu, w przyszłości może czekać ich ciężki los. Spokojni mogą być ci, którym uda dostać się na igrzyska olimpijskie i zdobyć na nich medal. Trofeum zapewni im nie tylko miejsce na kartach sportowej historii, ale też dożywotnie wsparcie państw w postaci emerytury za medal olimpijski.

Czym jest emerytura za medal olimpijski?

Emerytura olimpijska to potoczna nazwa świadczenia państwowego wypłacanego od 2000 r. przez Ministerstwo Sportu i Turystyki, które przysługuje medalistom igrzysk olimpijskich (oraz zawodów „Przyjaźń 84”), igrzysk paraolimpijskich (oraz zawodów osób niepełnosprawnych przed rokiem 1992, które były odpowiednikiem igrzysk paraolimpijskich), igrzysk głuchych (oraz zawodów sportowych przed 2001 r., które były odpowiednikiem igrzysk głuchych) oraz olimpiad szachowych. Szczegółowe zasady wypłacania świadczeń ustalono w ustawie o sporcie z 25 czerwca 2010 r.

Komu przysługuje emerytura olimpijska?

By otrzymać emeryturę olimpijską, uczestnicy wymienionych wyżej wydarzeń sportowych muszą spełnić szereg innych warunków.

Po pierwsze, na olimpiadzie muszą zdobyć przynajmniej jeden medal. Nie ma tutaj znaczenia, czy jest to złoty medal olimpijski, srebrny czy brązowy. Co więcej, liczą się zarówno medale zdobyte indywidualnie, jak i drużynowo. Trofea – a więc i emerytura olimpijska – nie sumują się. Nie ma więc znaczenia czy medalista ma na koncie tylko jeden, czy więcej krążków.

Drugim z warunków jest wiek oraz aktywność sportowa. Ubiegający się o emeryturę olimpijską muszą mieć ukończony 40. rok życia oraz nie być już sportowcami uprawiającymi aktywnie i profesjonalnie sport (np. biorąc udział w zawodach organizowanych przez jakiekolwiek polskie związki sportowe).

Chętni na olimpijską emeryturę muszą być obywatelami Polski, nie mogą być skazani prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. Do oceny uwzględniane są również kary sportowe. Emerytury za medal olimpijski nie otrzymają zawodnicy, którzy w swojej karierze byli karani za doping jednokrotnie – na więcej niż 24 miesiące – lub wielokrotnie – niezależnie od długości dyskwalifikacji.

Warto też pamiętać, że jeżeli poza emeryturą olimpijską, osoba upoważniona jest do otrzymywania innego świadczenia, niemożliwe jest pobieranie ich obu jednocześnie. W takim przypadku należy dokonać wyboru, które ze świadczeń będzie pobierane.

Za jaki medal olimpijski należy się emerytura?

W polskich przepisach dotyczących emerytur olimpijskich mowa jest o tym, że zawodnicy, którzy zdobędą dowolny medal na igrzyskach olimpijskich, mają prawo do emerytury olimpijskiej. Ma ona wynagrodzić osiągnięcia sportowe zawodników na najwyższym międzynarodowym poziomie. Kolor zdobytego medalu oraz to, czy został on zdobyty indywidualnie, czy drużynowo, nie mają znaczenia. Do skorzystania z tego świadczenia uprawniają sportowców wszystkie zdobyte na igrzyskach olimpijskich medale.

Ile wynosi emerytura olimpijska 2024?

Wbrew powszechnej opinii, emerytura olimpijska nie jest świadczeniem wyróżniającym się wysokością. Stawkę wypłacaną olimpijczykowi ustala się każdego roku na podstawie kwoty bazowej dla członków korpusu służby cywilnej (kwota jest ustalana ustawą budżetową), którą mnoży się przez 1,8 – mnożnik określony w ustawie o sporcie.

W 2024 r. wysokość emerytury za medal olimpijski wynosi 4203,04 zł. Jest to kwota netto, czyli na rękę, z uwagi na fakt, że od emerytury olimpijskiej nie są pobierane żadne składki oraz podatek dochodowy.

Co należy zrobić, żeby otrzymać emeryturę olimpijską?

Zdobycie medalu olimpijskiego oraz spełnienie warunków do otrzymania świadczenia to nie wszystko. Osoba, która chciałaby zacząć otrzymywać takie świadczenie, sama musi złożyć wniosek do ministra właściwego do spraw kultury fizycznej. Może on odmówić jej przyznania jedynie w przypadku, w którym zainteresowany nie spełnia jednego z kryteriów.

Raz przyznane świadczenie wypłacane jest co miesiąc, już od miesiąca, w którym minister wydał pozytywną decyzję. Emerytura za medal olimpijski jest dożywotnia, chyba że w trakcie trwania świadczenia, zawodnik je otrzymujący przestanie spełniać jakiekolwiek z kryteriów – np. wróci do aktywnego sportu, zostanie skazany prawomocnym wyrokiem itp. Co więcej, to sam zawodnik musi poinformować o tym fakcie urząd.

Czy trenerzy olimpijczyków mogą otrzymać emeryturę?

Rola trenerów w ocenie sukcesów jest często pomijana. Bez nich wielu zawodników mogłoby jednak tylko pomarzyć o sukcesach na igrzyskach olimpijskich. I choć wydawać by się mogło, że z tego powodu emerytura olimpijska powinna być przyznawana również trenerom olimpijczyków, to tak nie jest. Trenerzy nie mogą liczyć na świadczenie, jednak ich praca nie pozostaje bez wynagrodzenia.

Czy za każdy medal olimpijski jest emerytura?

Choć odpowiedź na to pytanie padła już w naszym tekście, warto dla jasności jeszcze raz podkreślić, że polskie przepisy przewidują emerytury olimpijskiej za zdobycie dowolnego medalu olimpijskiego. Zarówno złoty, srebrny, jak i brązowy medal zdobyty indywidualnie lub drużynowo, uprawnia (po spełnieniu pozostałych warunków) zawodników do korzystania z tego świadczenia. Emerytura olimpijska to forma uznania dla osiągnięć sportowych na najwyższym poziomie, która ma na celu wspieranie sportowców po zakończeniu ich kariery i motywowanie młodych talentów do osiągania sukcesów na arenie międzynarodowej.

Inne nagrody państwowe za medale olimpijskie

Trenerzy, jak i sami olimpijczycy mogą liczyć również na inne nagrody, które otrzymają za zdobycie medali olimpijskich. Wspomniana już wcześniej ustawa o sporcie reguluje bowiem także kwestię nagród, które – wykorzystując podlegające środki z budżetu państwa – może przyznać minister sportu. To wyróżnienie mogą otrzymać również zawodnicy, którzy osiągnęli wybitne wyniki na innych wydarzeniach – mistrzostwach świata lub Europy.

Wysokość ministerialnej nagrody określana jest na podstawie wielokrotności kwoty 2300 zł. Ustawa przewiduje, że maksymalny mnożnik w przypadku zawodników może wynosić aż 35, więc olimpijczycy za zdobyty medal mogą otrzymać dodatkowo do 80,500 zł. Trenerzy i sztaby mogą otrzymać do 18400 zł – w ich przypadku mnożnik wynosi 8.

Trenerzy partycypują również w nagrodach, które za zdobyte medale olimpijskie przyznaje Polski Komitet Olimpijski. W tym przypadku szkoleniowcy uprawnieni są do połowy kwoty głównej, która różni się w zależności od koloru krążka zdobytego przez zawodnika. Tym, którzy zdobędą w konkurencjach indywidualnych złoty medal, PKOl wręcza 120 tys. zł, srebrny – 80 tys. zł, natomiast brązowy medal uprawnia do nagrody w wysokości 50 tys. zł. Bonus dla trenerów wynosi więc 60, 40 lub 25 tys. zł.

W przypadku konkurencji drużynowych kwoty te są mniejsze – odpowiednio 90 tys., 60 tys. i 37,5 tys. zł mogą otrzymać zdobywcy medali w konkurencjach drużyn, osad, sztafet, debli, mikstów, załóg, siatkówce plażowej i koszykówce 3×3. Inaczej liczona jest kwota, którą otrzymać mogą zawodnicy siatkówki halowej. Za zdobyty medal olimpijski otrzymują do podziału na drużynę odpowiednio 720 tys., 480 tys. lub 300 tys. zł. Nagrody dla trenerów są takie same, jak w przypadku trenerów dyscyplin indywidualnych.