Numizmaty – czym są i dlaczego warto się nimi zainteresować?

Moda na numizmaty wraca. Stare monety i banknoty coraz częściej są przedmiotem nie tylko hobbystycznych kolekcji, ale też rodzajem inwestycji. Początkującym i zaawansowanym kolekcjonerom zyski mogą przynieść również nowe monety okolicznościowe oraz okazjonalne banknoty. Czym właściwie są numizmaty i numizmatyka? Co powinno się wiedzieć przed rozpoczęciem przygody z kolekcjonowaniem monet i innych numizmatów? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w dzisiejszym tekście.

Czym są numizmaty?

Numizmatami przyjęło się potocznie nazywać wszystkie pieniądze – monety oraz banknoty, najczęściej stare. Dokładna definicja mówi jedynie o dawnych monetach oraz medalach, które charakteryzują się nie tylko wartością pieniężną, ale – przede wszystkim – historyczną.

Numizmatyka

Z numizmatami nierozerwalnie łączy się numizmatyka. Pojęcie szeroko znane, jednak nie każdy zdaje sobie sprawę, że ma ono dwa znaczenia. To najpopularniejsze, to określenie dla kolekcjonerstwa numizmatów – starych monet i innych środków pieniężnych.

Numizmatyka to też – a może i przede wszystkim – element nauk historycznych. Jako dziedzina pomocnicza, patrzy ona na monety i inne środki płatnicze jak na źródło historyczne. Bada je, opisuje, pomaga rozpoznawać i umieszczać w różnych, istotnych dla nauki kontekstach. Określa jak dane numizmaty wpisywały się w określone środowisko gospodarcze. W jakim okresie i przy użyciu jakich technik powstały. Jak wyglądała wtedy sytuacja polityczna, itd.

Wartość numizmatów

Nim rzucicie się w wir poszukiwań starych monet zalegających na strychach i piwnicach, warto wiedzieć, co tak naprawdę wpływa na ich wartość. Kryteriów jest wiele, a minimalne, nic na pozór nie znaczące różnice, mogą mieć diametralny wpływ na cenę posiadanego numizmatu. Pamiętać trzeba, że rzadkość i ogólny stan to nie jedyne wyznaczniki ceny. W tym kontekście warto przytoczyć kilka przykładów. Numizmaty potrafiły bowiem osiągać w przeszłości horrendalne wyceny.

Ok. 10 mln dolarów kosztowała kupców Flowing Hair Silver/Copper Dolar – moneta wybita w 1794 roku przez Mennicę Stanów Zjednoczonych. Był to jednak nie byle jaki numizmat, a pierwsza w historii moneta wyemitowana przez rząd federalny, którą udało się zachować w dobrym stanie przez ponad 200 lat. Za taką kwotę kupiec zapłacił na aukcji, która odbyła się w 2013 roku.

Niewiele mniej zapłacono za wykonaną z 22-karatowego złota monetę nazywaną “Brasher Doubloon”. O jej wartości stanowił nie tylko kruszec, z którego powstała, ale też wiążąca się z tym faktem historia. Ephraim Brasher, twórca monety chciał przekonać władze stanu Nowy Jork do wprowadzenia do obiegu monet z miedzi. Nie zgodzono się na jego propozycję, jednak Brasher postanowił wydać monetę własnym sumptem. Na jednej z aukcji numizmat wyceniono na ok. 9,5 mln dolarów.

16 mln złotych zapłacono za najdroższą monetę wylicytowaną w Polsce. Była nią moneta wyemitowana ok. 44 roku p.n.e. przez Brutusa z okazji… zabójstwa Cezara. Moneta charakteryzuje się niezwykłą rzadkością. Znane są jedynie 3 zachowane do dzisiejszych czasów egzemplarze, w tym 1, który znajduje się w zasobach British Museum.

Wymienione kwoty mogą pobudzić wyobraźnię, jednak są to nieliczne wyjątki spośród miliardów monet wybitych w historii świata.. W większości przypadków numizmaty nie mają aż tak wysokiej wartości. Tym bardziej warto wiedzieć na co zwracać uwagę przy ich ocenianiu.

Rzadkość

Jednym z najważniejszy kryteriów, stawianym zazwyczaj przed stanem numizmatu, jest rzadkość. Im z rzadszym numizmatem mamy do czynienia, tym większa szansa na jego dużą wartość. W przypadku nowych monet warto dotrzeć do źródła i zbadać ile egzemplarzy zostało wyemitowanych, a w przypadku starszych – o ilu zachowanych przypadkach wiadomo.

Stan

Kolejne z kryteriów to stan. Stan zachowania monet to 7-stopniowa klasyfikacja numizmatów. Jej niewątpliwą zaletą jest uniwersalność – można ją zastosować zarówno do monet nowożytnych, jak i tych wybitych przed wiekami.

Najwyższy w klasyfikacji jest stan menniczy (SM), którym określane są monety, które nie były w obiegu i nie mają żadnych śladów użytkowania. Numizmatom, które noszą nieznaczne ślady, takie jak lekkie wytarcia, małe skaleczenia na rancie czy drobne rysy reliefu, przypisuje się stan 3 – bardzo piękny (BP). Stan VI – dobry (DB) – przyznawany jest monetom, których znaczna część jest nieczytelna, a do określenia rodzaju monety wykorzystuje się kontekst, literaturę przedmiotu czy porównuje wagę, średnicę lub kruszec z innymi znanymi monetami.

Ostatni w klasyfikacji – stan VII, zły (Z) – przyznawany jest numizmatom, których nie da się zidentyfikować.

Cechy charakterystyczne

Rzadkość i stan, to podstawowe kryteria, którymi ocenia się numizmaty. O ich cenie mogą decydować również charakterystyczne cechy wyróżniające dany egzemplarz na tle jemu podobnych. Błąd – np. odwrócony fragment projektu, krzywe wybicie – który wkradł się w projekt, unikalny numer seryjny, uszkodzenie, do którego doszło w mennicy – wszystkie te elementy wpływają nie tylko na wyjątkowość, ale mogą mieć również wpływ na cenę.

Numizmaty – jak rozpocząć kolekcjonowanie?

Poznanie elementarnych kryteriów oceny numizmatów to podstawa, którą warto opanować przed rozpoczęciem tworzenia własnej kolekcji monet i banknotów. By zwiększyć swoje szanse na powodzenie – jeżeli myślimy o numizmatyce jako rodzaju inwestycji – warto także śledzić na bieżąco różnego rodzaju katalogi monet, internetowe (i nie tylko) aukcje, a także czerpać wiedzę z literatury tematu. Pomocne może być także zaangażowanie się w lokalną społeczność numizmatów i wymiana wiedzy z bardziej doświadczonymi członkami. Dzięki temu zwiększamy swoje szanse na rozpoznanie cennych okazów i uniknięcie nietrafionych zakupów.

Nie mniej ważny co wiedza, jest pomysł na kolekcję. Możemy zbierać dosłownie wszystkie monety, jednak w wielu przypadkach prościej jest skupić się na konkretnym ich rodzaju – takie podejście pomaga nam się również wyspecjalizować.

Monety i banknoty z okresu PRL, a może współczesne monety kolekcjonerskie emitowane przez NBP? Wybór jest ogromny i tylko od wyobraźni (i zasobu portfela) zależy, w którym kierunku skieruje się nasza kolekcja.

Monety okolicznościowe z MCC Medale

Przedmiotem pożądania wśród kolekcjonerów mogą być również monety okolicznościowe emitowane poza oficjalnym obiegiem. Monety wydawane przez firmy, kluby sportowe, organizacje kościelne czy lokalne władze są nie tylko wspaniałą pamiątką. Z czasem mogą stać się przedmiotami poszukiwanymi przez kolekcjonerów, którzy nierzadko są w stanie zapłacić za nie niemałe kwoty.

Nasza firma specjalizuje się w produkcji monet okolicznościowych na zamówienie. Na koncie mamy tysiące realizacji dla klientów z Polski i całego świata. Nasze pamiątkowe monety trafiały do przedstawicieli władz krajowych, samorządowych, służb mundurowych, organizacji kościelnych, organizacji pozarządowych, klubów sportowych, zespołów muzycznych, firm oraz klientów indywidualnych.

Wszystkie monety okolicznościowe w MCC Medale tworzymy od podstaw, dzięki czemu jesteśmy w stanie dopasować ich projekt w pełni do wymagań klientów. Własna, zaawansowana linia produkcyjna oraz doświadczony zespół pozwala nam oferować szeroką gamę możliwości personalizacji monet, obejmującą elementy takie jak:

• grubość i średnica,
• kolor metalu,
• technika wykonania -odlewanie lub wybijanie,
• rodzaj projektu – 2D lub 3D,
• elementy wzoru – dowolne teksty, napisy, liczby, grafiki,
• możliwość pokrycia monet kolorowymi emaliami,
• dodatkowe elementy – np. spakowanie w etui lub kapsel.

MCC Medale – produkujemy odlewy

Jesteśmy polską odlewnią specjalizującą się w produkcji odlewów artystycznych. W naszej ofercie posiadamy monety okolicznościowe, medale pamiątkowe, breloki, nieśmiertelniki, ordery, odznaczenia, pinsy oraz trofea sportowe – medale na szarfie i statuetki.

Doświadczenie zdobyte na przestrzeni lat oraz tysiące zrealizowanych projektów pozwalają nam świadczyć usługi na najwyższym poziomie, z których skorzystać mogą zarówno mali, jak i duzi klienci. Nasze minimum produkcyjne wynosi jedynie 30 szt., a minimalny czas realizowania zamówień to ok. 14 dni roboczych.

Klienci odlewni MCC Medale mogą liczyć na wsparcie naszych pracowników na każdym etapie produkcji. Na podstawie przesłanego zapytania, za darmo przygotujemy wycenę wraz z sugestią najlepszego rozwiązania. W przypadku zainteresowania ofertą, nasz doświadczony zespół grafików przygotuje darmowy projekt (na podstawie przesłanych materiałów lub dostarczonego wzoru) wraz z jego wizualizacją umożliwiającą zobaczenie gotowego produktu przed rozpoczęciem realizacji.