Handball – kilka słów o piłce ręcznej
Choć handball, czyli piłka ręczna, nie cieszy się w Polsce tak dużą popularnością, jak piłka nożna, to i tak ma wierne grono fanów. Sukcesy naszej reprezentacji przyciągają okazjonalnych kibiców, a na co dzień cieszą ich ligowe rozgrywki. Również te międzynarodowe, w których występują rodzime drużyny. Czym jest handball? Kiedy narodziła się piłka ręczna i na czym polega ten sport? Odpowiedzi na te, i wiele innych pytań, postaramy się udzielić w dzisiejszym wpisie.
Z tego artykułu dowiesz się:
Piłka ręczna to jeden z najbardziej dynamicznych sportów drużynowych. W tej kwestii ulega jedynie hokejowi, jednak kibice i tak nie mogą narzekać na nudę. Akcja za akcją, atak za atakiem, ciągła zmiana stron i obszaru boiska, w którym toczy się walka o zwycięstwo. Nie dziwi więc, że choć handball nie jest tak popularny jak piłka nożna, dyscyplina ta cieszy się sporym zainteresowaniem kibiców – zwłaszcza w miastach, w których funkcjonują kluby sportowe. Czym właściwie jest piłka ręczna, skąd wywodzi się sport i dlaczego w Polsce nazywany jest szczypiorniakiem?
Początki piłki ręcznej
Chcąc dokopać się do korzeni piłki ręcznej, należałoby skierować poszukiwania nawet w stronę starożytnej Grecji i Rzymu. To tam rozrywkę dostarczały zbliżone mechaniką gry takie jak urania czy herpastum. To jednak zamierzchłe czasy, a dzisiejszy handball, choć podobny, znacząco różni się od swoich starożytnych protoplastów.
Nowożytna historia piłki ręcznej sięga końca XIX wieku. To właśnie wtedy, Holger Nielsen, duński “ojciec” dyscypliny spisał zasady, a następnie – w 1906 roku – opublikował je tworząc podwaliny dzisiejszego handballa. Dyscyplina zyskiwała na popularności przede wszystkim w Danii, Niemczech, Szwecji i Norwegii. To od dwóch pierwszych państw wzięły się też odmiany piłki ręcznej. Wersja duńska przewidywała zespoły złożone z 7 osób, natomiast niemiecka z 11. Z biegiem lat pierwsza z nich wyparła drugą, i dziś, to właśnie 7-osobowe zespoły walczą o zwycięstwa na boiskach całego świata.
Szczypiorniak
Jedną z nazw, którymi określana jest piłka ręczna w Polsce jest szczypiorniak. Funkcjonuje ona praktycznie od początku obecności handballa w naszym kraju, czyli od 1918 roku. To właśnie wtedy legioniści z I i III Brygady Legionów Polskich, których internowali Niemcy, zapoznali się z zasadami piłki ręcznej przedstawionymi przez pilnujących ich strażników. Miejsce internowania znajdowało się pod Kaliszem, w miejscowości Szczypiorno, i to właśnie od niej wzięło się używane do dziś określenie.
Handball – zasady
Podobnie, jak w innych sportach drużynowych, tak i w piłce ręcznej głównym celem gry jest zdobycie większej liczby punktów niż drużyna przeciwna. Zawodnicy rywalizują na hali, na prostokątnym boisku o wymiarach 40 x 20 metrów. Bramki znajdują się na środku krótszych boków i mają 3 metry szerokości oraz 2 metry wysokości.
Walka na boisku trwa łącznie 60 minut, a spotkanie podzielone jest na dwie połowy po 30 minut. Pomiędzy nimi zawodnicy mogą odpocząć na 10-15 minutowej przerwie. Jeżeli w regulaminowym czasie gry dojdzie do remisu, organizowana jest dogrywka – 2 połowy po 5 minut. Przy kolejnym remisie ponownie dochodzi do dogrywki, a jeśli i ona nie przyniesie rozwiązania, rozgrywane są rzuty karne. Co ważne, handball przewiduje zatrzymywanie odmierzania czasu gry w kilku sytuacjach, m.in. nałożenia kary wykluczenia lub dyskwalifikacji.
Do rywalizacji stają dwie drużyny składające się maksymalnie z 16 zawodników – 7 znajdujących się na boisku i 9 rezerwowych. Zmiany dokonywane są w trakcie gry, a zawodnicy rezerwowi mogą znaleźć się na boisku wielokrotnie i w każdej chwili, bez konieczności zgłaszania tego faktu prowadzącym spotkanie. Zmiana jest zgodna z przepisami, gdy zmieniany zawodnik znajduje się już poza boiskiem.
Zawodnicy mogą trzymać piłkę nie dłużej niż 3 sekundy, a trzymając ją w dłoni, nie mogą wykonać więcej niż 3 kroków. To właśnie dlatego zawodnicy uprawiający handball poza celnością rzutów, ćwiczyć muszą także kozłowanie.
O zwycięstwie w spotkaniu decydują bramki. Gol zaliczany jest w momencie, w którym piłka przekroczy linię bramkową całym swoim obwodem, a zawodnik, który wykonał rzut, ani żaden inny członek drużyny, w tym czasie nie naruszył żadnych przepisów gry.
Inne odmiany piłki ręcznej
Handball to przede wszystkim gra na hali. Na przestrzeni lat rozwinęły się jednak inne odmiany dyscypliny. Dziś spotkania w piłkę ręczną rozgrywane są także na piasku oraz asfalcie.
Jako, że handball wymaga odpowiednich warunków – krytego boiska o określonych wymiarach, bramek, itp. – popularność dyscypliny, również wśród ćwiczących, ogranicza się do regionów, w których ludzie mają dostęp do odpowiedniej infrastruktury. W odpowiedzi na tę przeszkodę w promowaniu piłki ręcznej, z inicjatywy trzech Duńczyków – Lasse Boresena, Ole B. Andersena i Torbena Sorensena, w 2008 roku zrodziła się idea street handballu. Wersja uliczna piłki ręcznej to sport, który skierowany jest przede wszystkim do dzieci i młodzieży. Zasady, jak i wymagania sprzętowe ograniczono do minimum, dzięki czemu większa ilość ludzi może rozpocząć przygodę z tą formą piłki ręcznej, i – być może – w przyszłości zacząć uprawiać handball w tradycyjnej formie.
Drugą z odmian jest plażowa piłka ręczna. Mecze rozgrywane są na piasku, na boisku o wymiarach 27 x 12 m. Pole gry wynosi jednak jedynie 15 x 12 m, a po obu stronach znajdują się 6 metrowe pola bramkowe, w których przebywać może jedynie bramkarz. Na cały mecz składają się dwie 10-minutowe połowy. W każdej z nich wynik liczony jest oddzielnie, a w przypadku remisu, rozgrywana jest dogrywka na zasadzie “złotej bramki” – drużyna, która pierwsza zdobędzie punkt wygrywa połowę. W przypadku, gdy każda z drużyn wygra po 1 połowie, rozgrywana jest seria rzutów “sam na sam z bramkarzem”, która trwa do momentu, gdy jedna z drużyn nie trafi, a druga pokona bramkarza. Drużyny plażowej piłki ręcznej składają się z maksymalnie 8 zawodników, z czego 4 bierze aktywny udział w grze (1 bramkarz i 3 graczy w polu gry). Ta odmiana handballu stawia na widowiskowość, dlatego efektowne bramki lub bramki zdobyte przez bramkarza nagradzane są dwoma punktami.
Handball – najważniejsze wydarzenia
Jakie rozgrywki piłki ręcznej warto śledzić, żeby otrzymać dawkę sportowych emocji na najwyższym poziomie?
Mistrzostwa świata
Organizowane od 1938 roku mistrzostwa świata to turniej przeznaczony dla narodowych reprezentacji. Kraj, który zwycięży może przez pewien okres (do kolejnych mistrzostw) szczycić się mianem najlepszego na świecie. Za organizację kolejnej, 28 edycji wydarzenia odpowiada Polska i Szwecja.
Mistrzostwa kontynentalne
Mistrzostwa kontynentalne, to cykliczne wydarzenia, które mają za zadanie wyłonić najlepszą drużynę narodową danego kontynentu. Zwycięzcy turniejów kwalifikują się automatycznie do mistrzostw świata. Za organizację mistrzostw Europy odpowiedzialny jest EHF.
Liga Mistrzów piłkarzy ręcznych
Kibiców z Polski zainteresować powinna Liga Mistrzów piłkarzy ręcznych. Te europejskie rozgrywki przeznaczone są dla najlepszych drużyn klubowych ze “starego kontynentu”. Od sezonu 2020/2021, w rozgrywkach udział bierze 16 zespołów podzielonych na 2 grupy po 8 drużyn.
Sukcesy polskich drużyn w piłkę ręczną
Choć handball ma w Polsce długie tradycje, nasze drużyny – zarówno reprezentacyjne, jak i klubowe, nie mogą pochwalić się zbyt wieloma sukcesami.
Polska ma na swoim koncie jedynie jeden medal igrzysk olimpijskich. Krążki koloru brązowego wywalczyła reprezentacja mężczyzn na XXI Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Montrealu (1976 r.).
Nasza kadra czterokrotnie zdobywała również medale mistrzostw świata. Dorobek reprezentantów Polski w piłkę ręczną to 1 medal srebrny wywalczony w 2007 r. i 3 medale brązowe (1982, 2009, 2015 r.). Kadra kobiet niestety nie może pochwalić się żadnymi sukcesami. Na mistrzostwach świata dwukrotnie (2013, 2015 r.) otarła się jedynie o podium zajmując 4 miejsce.
Emocji i sukcesów polskim kibicom dostarczają również drużyny klubowe. W Lidze Mistrzów piłkarzy ręcznych, w sezonie 2015/2016 triumfowało Vive Tauron Kielce (obecnie KS Łomża Vive Kielce). Drużyna ze stolicy świętokrzyskiego w Lidze Mistrzów wystąpiła łącznie 12 razy. Poza zwycięstwem w 2016 r., ma na koncie również 2 medale brązowe (sezon 2012/2013 i sezon 2014/2015).
MCC Medale – trofea sportowe na zamówienie
Organizujesz zawody i potrzebujesz medali sportowych lub statuetek dla zawodników? Dołącz do grona zadowolonych klientów MCC Medale! Nasza odlewnia specjalizuje się w produkcji trofeów sportowych na zamówienie. Każdego roku setki naszych odlewów trafiają do czołowych organizatorów wydarzeń sportowych w kraju i na świecie. Współpracujemy m. in. z Polskim Związkiem Lekkiej Atletyki, Polskim Związkiem Łyżwiarstwa Szybkiego i Polskim Związkiem Kajakowym.
W naszej ofercie znajdziesz medale sportowe i statuetki z metalu. Produkujemy także odlewy okolicznościowe i reklamowe – metalowe pinsy, breloki, medale okolicznościowe, pamiątkowe monety, nieśmiertelniki, ordery i odznaczenia. Tysiące zrealizowanych projektów, zgrany zespół i własny, zaawansowany zakład produkcyjny zlokalizowany w centrum Polski, stawia nas wśród czołowych producentów odlewów artystycznych w kraju.
Wszystkie odlewy MCC Medale wykonujemy od podstaw. Wystarczy przesłać nam materiały takie jak teksty, grafiki, logotypy lub sam pomysł, a na ich podstawie – całkowicie za darmo – stworzymy gotowy projekt wzoru wraz z wizualizacją umożliwiającą zobaczenie produktu przed rozpoczęciem realizacji. Przez cały czas współpracy mogą Państwo liczyć na pełne zaangażowanie i wsparcie naszych pracowników.
Realizujemy zamówienia już od 30 sztuk, dzięki czemu z naszych usług mogą skorzystać zarówno duzi, jak i mniejsi organizatorzy wydarzeń. Czas realizacji wynosi ok. 14 dni roboczych.
Medale biegowe
Medale sportowe
Medale okolicznościowe
- Emerytura za medal olimpijski – komu przysługuje i ile wynosi? - 7 sierpnia 2024
- Biegi ekstremalne – poznaj mordercze biegi z przeszkodami - 25 czerwca 2024
- Biegi z przeszkodami – coś dla prawdziwych twardzieli - 13 czerwca 2024