Baretki wojskowe – co symbolizują?

Cienkie paski materiału umieszczone nad jedną z kieszeni żołnierskiego munduru galowego kojarzy niemal każdy. Nie każdy jednak wie, co tak właściwie paski te symbolizują. Dla wprawnego oka fana militariów, baretki – bo o nich mowa, mogą być skróconym CV noszącego je żołnierza. Dla tych, którzy na co dzień nie są aż tak bardzo zaznajomieni z wojskową symboliką przygotowaliśmy porcję informacji, które przybliżą czym są baretki wojskowe.

Ordery i odznaczenia w Polsce

Ordery i odznaczenia to wyjątkowe wyróżnienia, które otrzymać mogą najwybitniejsze jednostki. M. in. właśnie dlatego ich przyznawanie jest wysoce uregulowane, a jedyną osobą, która może to zrobić jest Prezydent RP. Fakt ten poparty jest art. 138 Konstytucji. Prezydent może przyznać wyróżnienie z własnej inicjatywy lub na zewnętrzny wniosek. Złożyć go może Prezes Rady Ministrów, ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie i kapituły orderów.

Wyróżnienia charakteryzują się starszeństwem. Najwyższe rangą są ordery, następnie odznaczenia, kolejno – krzyże, medale, gwiazdy, odznaczenia resortowe i odznaczenia samorządów terytorialnych.

Czym są baretki wojskowe?

Baretki wojskowe to ozdobne wstążki lub paski materiału, które są noszone na mundurach wojskowych lub innych uniformach. Reprezentują one konkretne osiągnięcia, otrzymane odznaczenia, misje, w których noszący je brał udział lub specjalizacje żołnierza. Wysokość baretki wynosi od 8 do 10 mm, a jej szerokość odpowiada szerokości wstęgi orderu, medalu lub odznaczenia, które symbolizuje dana baretka. Dokładnie tak samo jest z jej wzorem – kolory, jak i ich ułożenie odzwierciedlają kolory wstęgi. Baretki symbolizują bowiem konkretne ordery, odznaczenia, medale oraz inne wyróżnienia i noszone są na mundurach zamiast nich. Baretki wojskowe można zobaczyć na mundurach przedstawicieli sił zbrojnych z całego świata. Warto wiedzieć, że ich wygląd i znaczenie mogą różnić się w zależności od konkretnej jednostki wojskowej i przepisów obowiązujących w danym kraju. Najczęściej, baretki przypinane są do munduru na piersi lub ramieniu.

Co oznaczają baretki na mundurze wojskowym?

Jak już wspomnieliśmy, rolą baretek jest symbolizowanie odznaczeń i orderów, które otrzymał noszący je żołnierz lub przedstawiciel innych służb mundurowych. W celu poznania dokładnego znaczenia danej baretki warto zapoznać się z systemem orderowo-odznaczeniowym kraju, którego baretki nas interesują. Warto jednak znać kilka ogólnych kategorii, które mogą reprezentować baretki na mundurze.

Odznaczenia bojowe

Jedną z kategorii są baretki symbolizujące udział żołnierza w konkretnej bitwie lub kampanii wojskowej. Mogą to być miejsca, w których wojsko brało udział lub bitwy, w których żołnierz wykazał się odwagą lub zasługami.

Misje lub operacje

Ciekawą kategorię tworzą baretki, które reprezentują uczestnictwo w konkretnych misjach lub operacjach wojskowych, zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Mogą to być operacje humanitarne, pokojowe oraz bojowe.

Specjalizacje i kwalifikacje

Kolejną z kategorii są baretki wskazujące na specjalne umiejętności, kwalifikacje lub szkolenia, które żołnierz zdobył w trakcie służby. Przykłady to baretki symbolizujące wyszkolenie medyczne, strzelanie precyzyjne, inżynierię wojskową i wiele innych.

Wyróżnienia i nagrody

Baretki mogą także reprezentować odznaczenia i nagrody, które zostały przyznane żołnierzowi za jego zasługi, osiągnięcia lub długoletnią służbę.

Jak nosi się baretki?

Nosi się je najczęściej na mundurze galowym i służbowym, zamiast pełnowymiarowych odznaczeń. Przepisy przewidują także noszenie ich na bluzie wyjściowej marynarskiej, bluzie olimpijce oraz koszulo-bluzie ubioru wyjściowego. W przypadku Orderu Wojennego Virtuti Militari i Orderu Krzyża Wojskowego przepisy zakładają również ich noszenie na bluzie munduru polowego, ćwiczebnego oraz na bluzach ubiorów specjalnych, z wyłączeniem ubrania czołgisty-warsztatowca.

Baretki nosi się w kolejności starszeństwa orderów i odznaczeń, którym odpowiadają. Najwyższe rangą są mocowane najwyżej i od prawej strony. W przypadkach, w których żołnierz odznaczony został orderami w różnych klasach lub medalami w różnych stopniach, do munduru przypina się baretkę odpowiadającą najwyższemu z nich.

Wojskowe baretki przymocowuje się do munduru nad lewą kieszenią, bezpośrednio nad jej klapą. Pod baretki przymocowuje się także szerszą i wyższą o 2 mm materiałową podstawę w czarnym kolorze. Umieszcza się je symetrycznie do osi wyznaczonej przez środek kieszeni. W przypadku większej liczby baretek umieszcza się je w rzędach – maksymalnie po 3, nie pozostawiając między nimi przerwy. Więcej o zasadach noszenia baretek można znaleźć w Rozporządzeniu Prezydenta RP z dnia 10 listopada 1992 r.

Jaka kolejność baretek na mundurze?

Kolejność noszenia baretek na mundurze wojskowym może różnić się w zależności od kraju, rodzaju munduru oraz sił zbrojnych. Kolejność noszenia baretek oraz ich wygląd są najczęściej uregulowane przepisami i odpowiada ona hierarchii przypinania odznaczeń danego kraju. W Polsce wytyczne znajdują się m.in. w Ustawie z 11.03.2022 r. o obronie Ojczyzny oraz Rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej z 20.05.2022 r. w sprawie noszenia umundurowania przez żołnierzy.

Brak znajomości przepisów nie przeszkadza jednak w poznaniu ogólnych zasad, które sprawdzają się w większości przypadków. Przyjęło się, że baretki są noszone na lewej piersi – zazwyczaj nad kieszenią lub na piersiach. Podobnie, jak w przypadku orderów i odznaczeń, baretki zawieszane są w ramach ustalonej hierarchii – te ważniejsze i bardziej prestiżowe są noszone bliżej serca, na górze, a mniej znaczące na dole.

Jak łączyć baretki?

Na pytanie “jak łączyć baretki” można odpowiedzieć w dwojaki sposób. Pierwsza interpretacja to po prostu sposób przypinania baretek do munduru. Ten – podobnie jak hierarchia i inne kwestie – zależy od kraju i konkretnych służb mundurowych. Zdarzają się baretki zapinane na agrafkę, rzep czy szpilkę. W Polsce baretki przyczepiane są do czarnej podkładki, której szerokość i wysokość jest od niej o 2 mm większa, a następnie przyszywa do munduru.

Drugim ze sposobów interpretacji zadanego pytania, to sposób łączenia baretek ze sobą. Tutaj z pomocą przychodzą wspomniane już wcześniej przepisy regulujące system orderowo-odznaczeniowy. W Polsce, w jednym rzędzie można łączyć ze sobą od 2 do 4 baretek tak, żeby pomiędzy nimi nie było przerw. W przypadkach, w których pierwszą baretkę zasłania klapa munduru, w danym rzędzie nosi się tylko 3 baretki. Więcej niż 4 baretki nosi się w rzędach – również bez przerw między nimi. Gdy w rzędzie dolnym jest mniej baretek, przypina się je symetrycznie.

Co ciekawe, baretki można łączyć także z jedną pełną odznaką orderu lub odznaczenia. W takim przypadku nosi się ją na wysokości pierwszej baretki w taki sposób, żeby wstęga orderu lub odznaczenia przykrywała baretkę do połowy.

Baretki w innych służbach mundurowych

Choć baretki kojarzone są przede wszystkim z wojskiem, ich obecność można zauważyć na mundurach reprezentantów innych służb mundurowych. Pojawiają się one m. in. na mundurach strażaków OSP i PSP, a także policji. U tych drugich baretki mogą pojawić się wyłącznie na mundurze wyjściowym i mundurze wyjściowym ze sznurem galowym.

Można je spotkać także na mundurach harcerskich. Co ciekawe, swoją baretkę ma również odznaka „Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu”.

MCC Medale – producent orderów i odznaczeń okolicznościowych

Poszukujesz orderów lub odznaczeń okolicznościowych z własnym wzorem? Dołącz do grona zadowolonych klientów naszej odlewni i wybierz ofertę MCC Medale. Specjalizujemy się w produkcji odlewów z metalu na różne okoliczności i wydarzenia. Wykonujemy ordery, odznaczenia, coiny wojskowe, pamiątkowe monety, medale okolicznościowe, nieśmiertelniki, pinsy, breloki oraz statuetki i medale sportowe.

Wszystkie nasze odlewy produkujemy od podstaw, na zamówienie. Dzięki temu możesz skorzystać z całej palety możliwości personalizacji i w pełni dostosować do swoich potrzeb elementy takie jak:

• wielkość i grubość odlewu,
• elementy wzoru,
• kolory odlewu,
• dodatkowe kolory nakładane za pomocą emalii,
• technikę przygotowania wzoru (2D lub 3D),
• kolor szarfy i wstęgi,
• elementy uzupełniające zamówienie.

Doświadczenie zdobyte przy realizacji tysięcy odlewów dla klientów z Polski i całego świata, własna, zaawansowana linia produkcyjna, unikalne wzornictwo i szybkość produkcji stawia nas wśród czołowych producentów odlewów artystycznych w kraju. Wybierając MCC Medale możesz liczyć na nasze wsparcie, na każdym etapie realizacji zamówienia oraz ofertę w pełni dopasowaną do Twoich potrzeb.

Nie musisz posiadać własnego projektu – wystarczy, że prześlesz nam swój pomysł, teksty lub grafiki, które miałyby się na nim znaleźć. Resztą zajmie się nasz zespół. Projekt wraz z jego wizualizacją umożliwiającą zobaczenie gotowego odlewu przed rozpoczęciem produkcji przygotujemy dla Ciebie całkowicie za darmo!

Realizujemy zamówienia już od 30 sztuk. Czas produkcji wynosi ok. 14 dni roboczych.