7 tajemnic, które kryją medale olimpijskie, a o nich nie wiesz

Medal to pierwsze skojarzenie na myśl o zawodach sportowych. Niezależnie czy są to lokalne mistrzostwa dzieci, krajowy czempionat czy też igrzyska olimpijskie, efektowny krążek – złoty, srebrny czy brązowy – stanowi powód do dumy. Oczywiście w zależności od skali wydarzenia idzie za tym również gratyfikacja finansowa lub po prostu efekt marketingowy, który później okazuje się być wymierny w kontekście wartości reklamowej sportowca. Wszystko jednak sprowadza się do tego, by zająć w zawodach jedno z trzech pierwszych miejsc premiowanych medalami. Najcenniejszym podium dla sportowców jest to na igrzyskach olimpijskich. W końcu dostają się na nie jedynie najlepsi z najlepszych. Medale olimpijskie przyznawane czołowym sportowcom wciąż skrywają wiele sekretów, których część postaramy się przybliżyć w dzisiejszym wpisie.

Od kiedy wręczane są medale olimpijskie?

Medale olimpijskie wręczane są nieprzerwanie od pierwszych Letnich Igrzysk Olimpijskich zorganizowanych w 1896 r. w Atenach. Pierwotnie wręczano je dopiero podczas ceremonii zamknięcia igrzysk. Obecnie medale wręczane są po zakończeniu zmagań w poszczególnych dyscyplinach. Sama tradycja dekorowania zawodników ewoluuje i się dynamicznie zmienia, ale nadal występują też elementy stałe. W przypadku medali są to m.in. minimalne wymiary – 60 mm średnicy i 3 mm grubości ustalone przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski. Kraje organizujące igrzyska mają jednak dużą swobodę w zakresie przygotowania projektu, stąd taka duża różnorodność na przestrzeni lat.

Czy złote medale olimpijskie są zrobione ze złota?

Choć nazwa może mylić, złote medale w rzeczywistości nie są wykonane ze złota. Triumfatorzy zawodów otrzymują medale srebrne, które pokrywane są jedynie jego niewielką, symboliczną warstwą ważącą minimum 6 gramów. Od czasu, kiedy wręczono sportowcowi złoty medal olimpijski wykonany w całości z tego cennego kruszcu minęło ponad sto lat. Miało to miejsce w 1912 r.

Dziś szacuje się, że koszt produkcji jednego “złotego” medalu to niespełna 500 dolarów. To i tak duża różnica w porównaniu do realnej wartości medalu za 3 miejsce. W przypadku zimowych igrzysk w Vancouver, brązowy medal wyceniano na skromne 3 dolary.

Czy kiedykolwiek na igrzyskach nie było złotych medali?

Tak, choć trzeba by tu sięgnąć do bardzo historycznych zawodów. Na pierwszej nowożytnej olimpiadzie rozgrywanej w Atenach w 1896 r. najwyższym wyróżnieniem przyznawanym sportowcom były medale srebrne. Za zdobycie drugiego miejsca przyznawano… medal brązowy. Tymczasem sportowiec, który zajął trzecią pozycję mógł jedynie poczuć satysfakcję z faktu, że był blisko sukcesu, ponieważ medali za tę lokatę nie wręczano.

Czy medale olimpijskie zawsze były zawieszane na szyi?

Nie. Bardzo długo, bo do 1960 r. i igrzysk olimpijskich w Rzymie, medale były jedynie przypinane do odzieży sportowców. Dopiero od zawodów we Włoszech medalowa tradycja się zmieniła i pozostaje niezmienna do dziś. Obecnie wszystkie krążki wyposażone są w pamiątkowe szarfy, dzięki którym można je zawiesić na szyi triumfatorów.

Kto wymyśla grafiki umieszczane na medalach?

Są one efektem inspiracji historią i wizją graficzną artystów. Przyjmuje się, że medale olimpijskie mają opierać się na zbliżonym formacie graficznym, więc czasy eksperymentów – np. w 1900 r. w Paryżu miały one kształt prostokąta – minęły bezpowrotnie. Jednak każde państwo ma możliwość wprowadzenia własnych koncepcji na awersie i rewersie. Wspólny mianownik jest jeden – medale olimpijskie muszą wprost nawiązywać graficznie do idei sportu, olimpizmu, współpracy międzykontynentalnej i tradycji jedności starożytnej.

Ile kruszcu potrzebnego jest do wykonania medali?

Niemal 2 tony srebra, miedzi i złota potrzebne były do wykonania 4,7 tys. medali na igrzyska olimpijskie, które odbyły się w Londynie w 2012 roku. Najwięcej – bo aż 1210 kg – przypadało na srebro, 700 kg stanowiła miedź, natomiast wykonawcy medali potrzebowali jedynie 9,6 kg złota.

I choć złoto stanowi jedynie ułamek całej wagi, to jeśli przyjąć te proporcje również dziś, sam koszt 9,6 kg złota – które w porównaniu do 2012 r. bardzo podrożało – może zadziwić. Obecnie, za 1 kg złota trzeba zapłacić równowartość ok. 250 tys. zł. Tak więc niemal 10 kg zużytego kruszcu jest warte ok. 2,5 mln zł.

Skąd pozyskiwane jest złoto na medale?

Produkując medale olimpijskie wcale nie trzeba ograniczać się wyłącznie do surowców dostępnych np. na branżowych giełdach. Kiedy przygotowywano się do igrzysk w Tokio w 2020 r. – ostatecznie przełożonych ze względu na pandemię – diametralnie zmieniono spojrzenie na pozyskiwanie surowców. Japończycy uznali, że w trosce o środowisko oraz gospodarkę surowcami, zaangażują się w odzysk złota na medale… ze starych telefonów komórkowych i smartphone’ów.

Oczywiście symbolicznie, bo 1 gram złota można uzyskać z zebrania 35 sztuk telefonów. Niemniej jednak, Japończycy oczywiście odpowiedzieli na stanowisko malkontentów statystyką: kilka lat wcześniej byli w stanie, w narodowej zbiórce zebrać w ten sposób aż 143 kg złota. A trzeba przyjąć, że medal olimpijski składa się z 6 g tego kruszcu; do jego produkcji wystarczy więc odzysk z ok. 210 smartphone’ów.

Przez ponad sto lat olimpijskiej tradycji medale stały się nie tylko symbolem sportowej imprezy i celem, do którego dążą sportowcy niezależnie od pochodzenia czy dyscypliny, którą reprezentują. Krążki, choć wbrew pozorom nie mają dużej realnej wartości, są swoistymi dziełami sztuki. Każdy z nich jest symbolem wysiłku sportowców i jego wartość liczona jest w godzinach treningów potrzebnych do zwycięstwa. Medale olimpijskie nabierają znaczenia i wartości z czasem – dotyczy to szczególnie tych najstarszych i najrzadszych, które stanowiły impuls m.in. dla konkursów dotyczących sfery graficznej i wykonania medali na igrzyska olimpijskie.

Medale sportowe na zamówienie

MCC Medale to producent medali sportowych na zamówienie. Każdego roku realizujemy tysiące projektów dla klientów z Polski i całego świata. Współpracujemy z czołowymi organizatorami wydarzeń sportowych – m.in. Polskim Związkiem Lekkiej Atletyki, Polskim Związkiem Kajakowym i Polskim Związkiem Łyżwiarstwa Szybkiego. Unikalny projekt, produkcja nawet w 10 dni roboczych i minimum zamówienia wynoszące 30 sztuk sprawia, że nasza oferta idealna jest dla organizatorów zarówno dużych, jak i mniejszych wydarzeń sportowych. Jeżeli poszukujesz producenta medali dla zawodników dołącz do zadowolonego grona naszych klientów.