Odznaczenia harcerskie w Polsce – najważniejsze wyróżnienia i odznaki

To jednak nie tylko poświęcenie i pełne oddanie sprawom ojczyzny. Harcerstwo to przede wszystkim styl życia i wychowanie, w którym młodym ludziom zaszczepia się szereg wartości. Te następnie w dorosłym życiu wpływają pozytywnie na ich otoczenie. Można zaryzykować tezę, że dzięki harcerstwu świat staje się lepszy.  Sami harcerze w naszym społeczeństwie są bardzo pozytywnie odbierani i znaczna część rodziców dąży do tego, by ich pociechy w harcerstwie właśnie się znalazły.

Polskie harcerstwo w liczbach – ilu jest harcerzy?

Związek Harcerstwa Polskiego (ZHP) jest największą organizacją wychowawczą dzieci i młodzieży w Polsce. W 2023 roku zrzeszał 142 692 członków, którzy uczestniczą w różnorodnych działaniach mających na celu ich wszechstronny rozwój. Przez ponad sto lat, ZHP stawia na wspieranie wychowania harcerek i harcerzy, tworząc środowisko sprzyjające nauce, samodzielności i odpowiedzialności. Organizacja oferuje liczne programy, obozy i wydarzenia, które pomagają młodym ludziom rozwijać umiejętności społeczne, przywódcze i praktyczne.

Jakie są najpopularniejsze odznaczenia w harcerstwie?

Jak w przypadku każdej służby mundurowej, również tu pojawiają się specyficzne nagrody i wyróżnienia, którymi odznaczeni mogą zostać członkowie organizacji za swoje dokonania, ale również za staż w organizacji. Oto najważniejsze odznaczenia harcerskie w Polsce:

Krzyż za zasługi dla ZHP

Srebrny Krzyż za Zasługi dla ZHP (wizualizacja)

Odznaczenie nadawane jest przez przewodniczącego ZHP. Może być nadane z inicjatywy samego Przewodniczącego, poprzez wniosek Naczelnika ZHP lub też komendanta chorągwi. Cały proces wnioskowania nie jest skomplikowany, ale zajmuje nieco czasu z racji ewentualnych próśb o uzupełnienie wniosku. Wnioski opiniuje specjalna kapituła krzyża. Proces akceptacji wniosku trwa do dwóch miesięcy. Zaznaczyć trzeba, że jest to najwyższe wyróżnienie, którego uzyskanie nie jest łatwe.

Kto może zatem otrzymać Krzyż za zasługi dla ZHP? 

Brązowy Krzyż przeznaczony jest dla instruktorów ZHP, którzy są liderami w swoim harcerskim otoczeniu i poświęcają się w celu kształtowania wartości Prawa Harcerskiego. Krzyż taki może otrzymać godna naśladowania osoba, która z poświęceniem oddaje się służbie harcerskiej.

Krzyż Srebrny oraz Złoty to odznaczenia wyższe rangą od Brązowego Krzyża i mogą zostać nadane za wybitne zasługi dla ZHP, a także wieloletnią służbę harcerską, w której dokonano wielu osiągnięć na polu wychowawczym i organizacyjnym. W przypadku Krzyża Srebrnego nie ma konieczności posiadania wcześniej odznaczenia brązowego, ale w przypadku Krzyża Złotego konieczne jest wcześniejsze posiadanie Krzyża Srebrnego. Odznaczenia te mogą być również nadawane pośmiertnie. 

Krzyż Brązowy wykonany jest z metalu o wymiarach 33×33 mm w kolorze brązu. W centralnej jego części znajduje się wieniec z biało-czerwoną tarczą. Podobnie prezentują się krzyże Złoty i Srebrny i różnią się jedynie barwą metalu, z którego je wykonano. Krzyż za Zasługi dla ZHP nosi się pod Krzyżem Harcerskim nad lewą kieszenią. Wraz z otrzymaniem samego medalu każdy uzyskuje legitymację.

Honorowa Odznaka Ruchu Przyjaciół Harcerstwa

To kolejne niezwykle ważne odznaczenie, które może być przyznane nie tylko członkom ZHP, ale również osobom spoza organizacji. Ten rodzaj odznaczenia może być przyznany zarówno indywidualnie jak i zbiorowo. Honorowa Odznaka Ruchu Przyjaciół Harcerstwa od 1970 roku posiada dwa stopnie – srebrny i złoty. 

Odznakę Srebrną mogą otrzymać osoby, które działają w ruchu przyjaciół harcerstwa lub też są spoza organizacji harcerskich, ale wykazywały szczególną aktywność i pasję w działaniach na rzecz harcerstwa.

Odznaka Złota jest przeznaczona dla osób, które wyróżniają się ciężką pracą na rzecz ZHP i Harcerstwa, ale warunkiem jest również posiadanie Srebrnej Odznaki minimum przez 2 lata.

Odznaka wykonana jest z metalu w kolorze srebra lub złota i przedstawia dwie dłonie, które osłaniają lilijkę harcerską. Wręcza ją uroczyście naczelnik ZHP, komendant chorągwi lub upoważniony przez niego komendant hufca. Wraz z odznaczeniem każda uhonorowana osoba otrzymuje oczywiście legitymację. 

Krzyż Honorowy ZHR

Krzyż Honorowy ZHR to najważniejsze odznaczenie harcerskie w organizacji ZHR i przyznawany jest od 2005 roku. Można go otrzymać jedynie za wybitne osiągnięcia dla ZHR w jednej z dwóch kategorii: SEMPER FIDELIS (dla zasłużonych instruktorów ZHR) oraz AD AMICUM (dla przyjaciół ZHR).

Podobnie jak w przypadku innych odznaczeń nadanie krzyża opiniuje odpowiednio dobrana Kapituła, a nadawany jest przez przewodniczącego ZHR.

Odznaczenia historyczne w harcestwie

Krzyż harcerski

Oprócz wspomnianych medali w harcerstwie funkcjonuje wiele innych symboli, które dla harcerza są niemniej ważne, a dla młodych harcerzy często są jedynymi dostępnymi. Są to na przykład oznaki specjalności czyli sprawności harcerskie. Jest ich wiele i w składnicach harcerskich można znaleźć setki wzorów tego typu odznaczeń. Naszywane są one na rękaw po uzyskaniu sprawności przez adepta.

Są również oficjalne odznaczenia członkowskie takie jak:

• znaczek zucha – dla młodych zuchów po złożeniu obietnicy
• krzyż harcerski – dla harcerzy od momentu złożenia przyrzeczenia harcerskiego
• lilijka harcerska – tradycyjny symbol harcerski

MCC Medale – producent odznaczeń harcerskich

Poza oficjalnymi, istnieją również ordery i odznaczenia harcerskie okolicznościowe. Ich znaczenie jest najczęściej symboliczne i funkcjonują przede wszystkim wewnątrz drużyn, np. jako elementy identyfikujące ich członków. Nasza firma specjalizuje się w produkcji odlewanych odznaczeń, medali sportowych, pinsów i innych odlewów, które doskonale sprawdzą się w harcerstwie. Dołącz do grona zadowolonych klientów MCC Medale i zrealizuj swój projekt razem z nami.